ZOAK: circulaire klinkers

Start up TileSystems heeft samen met een aantal partners de ZOAK-klinker (Zeer Open Afval Keramiek) ontwikkeld. Deze klinker zorgt ervoor dat hemelwater wordt vastgehouden op de plek waar het valt en direct naar de grond wordt afgevoerd.
Openbare pleinen en straten ondervinden zo geen overlast van het overtollige hemelwater als gevolg van extreme hoosbuien. De ZOAK-klinker heeft een positief effect op het Urban Heat Island Effect (UHI). Testen van de Hogeschool van Amsterdam wijzen namelijk uit dat het vastgehouden hemelwater door hitte verdampt en de klinker afkoelt. De ZOAK klinker is tijdens de RIONEDdag uitgeroepen tot rioleringsinnovatie van 2020.
De ZOAK-klinker wordt gemaakt van keramisch (rest)afval. Het is een klinker met een open structuur die slijtagebestendig is, kleurvast en harder dan beton. Door de open structuur is de ZOAK-klinker waterdoorlatend en fungeert tegelijkertijd ook als spons. Een deel van het hemelwater wordt gebufferd in de klinker (spons) en een deel wordt afgegeven aan de ondergrond. De waterdoorlaatbaarheid van de klinker helpt tegen verdroging en verzakking van de bodem en stimuleert de groei van planten en bomen. Ook worden straatkolken en regenwaterriolen minder belast.
Diverse testen door Stichting Technisch Centrum voor de Keramische Industrie (TCKI) en KIWA hebben inmiddels uitgewezen dat het systeem optimaal water doorlaat. De ZOAK-klinker heeft ook diverse testen voor Europese normen doorstaan, en is intussen in de praktijk toegepast, zoals bij een pilotopstelling op de WaterStraat van de TU Delft en een Fieldlab in Grubbenvorst (Limburg).

Meer in Innovatieve Materialen 2021 nummer 1